ÑÓÇáå ?Ñ? ÈíÇÈÇä
íÇÏÏÇÔÊåÇí íß ?Ñ? ÈíÇÈÇä ?íÑ!
Friday, May 30, 2003
Monday, May 26, 2003
ÎãÇÑí ÎæÇÈ کå ÇÒ ?ÔãåÇíã ãí ÑæÏ , ÊÕÇæíÑ ãÈåã Ìáæí ?ÔãåÇíã ÌÇí ÎæÏÔÇä ÑÇ Èå ÊÕæíÑ ËÇÈÊ åãíÔ?í : ÓÞÝ کËíÝ æ äã ÏÇÏå ÇÊÇÞ ãí ÏåäÏ. ÇÒ ãæÇÌåå ÈÇ Çíä ÍÞíÞÊ äÝÑÊ Çä?íÒ ÇÓÊ کå ÍæÕáå ÈíÑæä ÂãÏä ÇÒ ÑÎÊÎæÇÈ ÑÇ äÏÇÑã : íک ÑæÒ ãËá åÑ ÑæÒ ÂÛÇÒ ÔÏå ÇÓÊ. ÚÐÇÈ ÂæÑ ÊÑ ÈÑÇí ãä ÔÈ کÑÏä Çíä ÑæÒ ÇÓÊ æ ÑæÒ کÑÏä ÔÈí کå ÇÒ ?í ÇÔ ãí ÂíÏ. ÇÍÓÇÓ ãí کäã ÈÏäã ÝÑÓæÏå ÔÏå ÇÓÊ: ÑäÌ کÔíÏä Çíä Êä ãä ÑÇ ÎÓÊå æ ÂÒÑÏå کÑÏå ÇÓÊ , ÔکäÌå í ÏÇÆãí ÇäÓÇä åãíä ÇÓÊ: Èå ÏäÈÇá کÔíÏä Êä æ ÝÑÇåã ÂæÑÏä ÔÑÇíØí ÈÑÇí ÑÔÏ Âä . ÇÒ ÎæÏã ãí ?ÑÓã ÈÑÇí کÏÇã ÌÑã ÇÓÊ کå Èå Çíä ÔکäÌå ãÍکæãã¿ æ ÏÑ ÍÇáí کå ?ÇÓÎí ãí Ìæíã ÑÇåã ÑÇ کÌ ãí کäã Èå Óæí Âíäå کå کäÌ ÇÊÇÞ کæ?کã ÈÇáÇí ÏÓÊÔæíí Âåäí ÞÑÇÑ ?ÑÝÊå ÇÓÊ. ÎÇک Çíä ?äÏ ÑæÒå ÑÇ ÈÇ ?ÔÊ ÏÓÊåÇíã ?Çک ãí کäã æ ?Ó ÇÒ Óå ÑæÒ Èå ÊÕæíÑ ÎæÏã ÏÑ Âíäå ÎíÑå ãí Ôæã. ?ÞÏÑ ÌÒÆíÇÊ Çíä ÕæÑÊ ãÈåã ÇÓÊ, äå ÒíÈÇ äå ÒÔÊ , äå ÓÝíÏ äå ÓíÇå , ÊãÇã ÎØæØ کæ?ک æ ÈÒÑ? Çíä ÕæÑÊ ÑÇ Èå ÎÇØÑ Ó?ÑÏå Çã æ ÇÒ Çíäکå ãí Èíäã åãÇä ?ÔãåÇí åãíÔ?í ÈÇ åãÇä ä?Çå ËÇÈÊ Èå ãä ÎíÑå ÔÏå ÇäÏ ÓÑÎæÑÏå ÂÈí Èå ÕæÑÊã ãí Òäã æ ?ÔÊ Èå Âíäå ãí کäã. ÓØá ÒíÑ ÏÓÊÔæíí ?Ñ ÔÏå ÇÓÊ æ Èæí کËÇÝÊ ãí åÏ.
åãå ?íÒ ãËá åãíÔå ÇÓÊ: åÑ ÑæÒ ÈÇ ÑæÒ ÞÈá ÊÝÇæÊí äÏÇÑÏ. åÒÇÑÇä ÝÑÏ åãíä ÍÇáÇ ÏÇÑäÏ ãí ãíÑäÏ , åÒÇÑÇä äÝÑ ÏÇÑäÏ Èå Çíä ÏäíÇ ?Ç ãí ?ÐÇÑäÏ.åÑ áÍÙå åãíä ØæÑ ÇÓÊ. ÒäÏ?í åí? æÞÊ ÊÛííÑí äãí کäÏ . ÈÑÇí åãíä ÇÓÊ کå ?Ôã ÈÓÊå åã ãí ÊæÇäã Âä?å ÑÇ کå ?ÔÊ ?äÌÑå ÇÊÇÞã ÌÑíÇä ÏÇÑÏ È?æíã. ÇãÇ Èå ÇãíÏ ÏíÏä ÊÛííÑí ÈÇÒÔ ãí کäã , Çä?ÇÑ Çíä ?äÌÑå åÑ ÑæÒ Èå Ñæí ÚکÓí ËÇÈÊ ÈÇÒ ãí ÔæÏ. ÊÕÇæíÑ åÑ ÑæÒ ãËá åã ÇÓÊ : Âä ãÑÏ ÝÞíÑ کå ?ÇåÇí ÒÎãí æ Êä äÇÕæÑÔ ÑÇ ÏÑ ãÚÑÖ ÏíÏ ÚÇÈÑíä ?ÐÇÔÊå ÇÓÊ, Ñæí Êکå Çí کÇÛÐ Èå ÏíæÇÑ ÂÌÑí Êکíå ÏÇÏå ÇÓÊ کå ÑÏ ÈÇÑÇä ÓÇáíÇä ÏÑÇÒ , ÇÒ ÈÇáÇ ÊÇ ?Çííä Âä ÎØí ÓíÇåÑä? Èå ÌÇ ?ÐÇÔÊå ÇÓÊ.
ãØãÆäã کå ãÑÏ ÝÞíÑ ÒíÑ áÈ ÇÒ ÎÏÇ ÈÑÇí åÑ کÓ کå ÇÒ ãÞÇÈáÔ ãí ?ÐÑÏ ÚæÖ ãí ÎæÇåÏ. ÒÎãåÇí ÒÔÊí Ñæí ?ÇåÇíÔ ÏÇÑÏ . ÞÈáÇ کå ÇÒ کäÇÑÔ ÑÏ ãí ÔÏã ?ÔãåÇíã ÑÇ ãí ÈÓÊã. ÈÚÏ ÈÇ ÎæÏã ?ÝÊã Ç?Ñ ÏÑæä ÎæÏãÇä ÑÇ ãí ÊæÇäÓÊíã äÔÇä Ïåíã ?å ÒÎãåÇ æ ?å کËÇÝÊåÇ کå ÏíÏå äãí ÔÏ... åãÇä ÈåÊÑ کå ÙÇåÑ , ÏÑæäãÇä ÑÇ ãí ?æÔÇäÏ.ãÑÏã Èí ÊÝÇæÊ ÇÒ کäÇÑ ãÑÏ ÝÞíÑ ãí ?ÐÑäÏ : åÑ کÏÇãÔÇä ÈÑÇí ÎæÔÇä ÝÞíÑí åÓÊäÏ ÇÕáÇ ÝÞÑ æ äکÈÊ åãå í Çíä ÌÇ ÑÇ ?ÑÝÊå ÇÓÊ.
ãÑÏ ÞÕÇÈ ÏÑ ÌÇí åãíÔ?í ÇÔ کäÇÑ ?ä?ک Ìáæí ãÛÇÒå ÇÔ ÇíÓÊÇÏå ÇÓÊ æ ?æÓÝäÏ ÈÒÑ?í کå ÂæíÒÇä ÇÓÊ ÑÇ ÔÞå ãí کäÏ. ÈÇ ÌÏíÊ æ ÎÔæäÊí کå ÝÞØ ÏÑ ÞÕÇÈåÇ åÓÊ ãÕÞá Èå ?ÇÞæíÔ ãí کÔÏ æ Èå ÌÇä ?æÓÝäÏ ãí ÇÝÊÏ . ãØãÆäã ÇÒ ?áæí ?æÓÝäÏ ÞØÑå ÞØÑå ÏÇÑÏ Îæä ãí ?کÏ ... ?æÓÝäÏ Èí?ÇÑå!
ãÛÇÒå ÏÇÑÇä Ïí?Ñ Ìáæí ãÛÇÒå ÇíÓÊÇÏå ÇäÏ æ ÚÇÈÑíä ÑÇ ÒíÑ äÙÑ ÏÇÑäÏ.
Ïæ ?ÑÈå Çí کå کãí Âä ØÑÝ ÊÑ ÏÑ ?äÇå ÓÇíå ÏÑÎÊí ãÔÛæá ÚÔÞ ÈÇÒí åÓÊäÏ æ ãÏÇã Èå ÊäÔÇä کÔ æ ÞæÓ ãí ÏåäÏ ÊäåÇ ÊÛííÑí ÇÓÊ کå ÏÑ ÕÍäå ÑæÈÑæíã äÓÈÊ Èå ÑæÒ åÇí ?íÔíä æÌæÏ ÏÇÑÏ æ?Ñäå åãå ?íÒ ãËá åãíÔå ÇÓÊ:
ãÑÏåÇ ÈÇ ÚÌáå ÈÑÇí ÑÓíÏä Èå ãÍá کÇÑÔÇä, È?å åÇ ÈÑÇí ÑÝÊä Èå ãÏÑÓå , ÒäåÇ ÈÇ ÒäÈíá åÇí ÎÑíÏ ÔÇä , ãÇÔíäåÇ ÈÇ ÓÑæ ÕÏÇíÔÇä ÏÑ ÑÝÊ æ ÂãÏäÏ .
äÇÙã ãÏÑÓå Çí کå ÏíæÇÑ ?ÔÊí ÇÔ ÑæÈÑæí ?äÌÑå ÇÊÇÞ ãä ÇÓÊ ãÏÇã ÏÇÏ ãí ÒäÏ æ ÝÍÔ ãí ÏåÏ ÊÇ È?å åÇ ÑÇ Èå ÕÝ کäÏ , ÏíÏä Çíä ãä ÑÇ Èå íÇÏ äÙÇã ãí ÇäÏÇÒÏ , ÈíÌÇÑå È?å åÇ, Çä?ÇÑ Èå ?ÇÏ?Çä äÙÇãí ÂãÏå ÇäÏ .
Ïáã ãí ?íÑÏ åí? ÊÛííÑí äíÓÊ æ Çíä äÝÑÊ Çä?íÒ ÇÓÊ.
ÈÇíÏ ?äÌÑå ÑÇ ÈÈäÏã. ÊÍãá ÏíÏä ÈíÔ ÇÒ Çíä ÑÇ äÏÇÑã . ÏÑÓÊ ÂÎÑíä áÍÙå åäæÒ Ïæ áä?å ?äÍÑå Ñæí åã äíÝÊÇÏå ÇäÏ کå ÇÒ áÇí ÂäåÇ کÈæÊÑí ÓÝíÏ ãí ÂíÏ áÈå ?äÌÑå Ñæí Óä? áÈ ?äÌÑå ãí äÔíäÏ. ÇÒ ÏÇäå åÇíí کå Ñæí Óä? ÑíÎÊå Çã ãí ÎæÑÏ ÈÚÏ ?ÑæÇÒ ãí کäÏ ãí ÑæÏÈå ÓãÊ ÈÇáÇ ÏÑÓÊ ÌÇíí کå äÞØå Çí ÓÝíÏ ÏÑ ÞáÈ ÂøÈí ÂÓãÇä ãí ÔæÏæ ãä ÑÇ ÈÇ ä?Çåí ÍÓÑÊ ÈÇÑ ÊäåÇ ãí ?ÐÇÑÏ , ÎíÑ å Èå ÈÇáÇ ä?Çå ãí کäã . ÊÇÒå ãí Ýåãã ?å ÓÇÏå ÈÇæÑ åÓÊäÏ ÂäåÇíí کå ÝکÑ ãí کääÏ ÇäÓÇä ÊæÇäÓÊå ?ÑæÇÒ کäÏ. ?ÑæÇÒ ÈÇ ?ÑäÏå Çí Âåäíä åí? áÐäí äÏÇÑÏ. áÐÊ æÇÞÚí ÑÇ ?ÑäÏå ãí ÈÑÏ: ÓÈک æ ÑåÇ ÏÑ ÂÓãÇä ÑÝÊä æ äæÇÒÔ ÈÇÏ ÑÇ ÍÓ کÑÏä , ÈÇ ÎæÏã ÝکÑ ãí کäã ?å ÂÑÇãÔí ÏÇÑÏ ?ÑäÏå ãæÞÚí کå ÈÇá ãí ÒäÏ æ ÇæÌ ãí ?íÑÏ. ÈÇá ãí Òäã æ ÇæÌ ãí ?íÑã , ÏæÑ ãí Ôæã ÇÒ Çíä ÊÕÇæíÑ ÒÔÊ , ÏäíÇí äÇ ÂÑÇã , کå ÈÇÏ ?äÌÑå ÑÇ Èåã ãí کæÈÏ æ ÈÑã ãí ?ÑÏÇäÏ . åãÇä ÌÇí åãíÔ?í åÓÊã , ÈÇíÏ ÇãÑæÒ ÑÇ ÔÈ کäã æ ÔÈ ÑÇ ÑæÒ æ ÑæÒåÇ ÑÇ ÔÈ æ ÔÈåÇ ÑÇ ÑæÒ æ ....
Wednesday, April 02, 2003
اگر کلید این Ù‚Ù�Ù„ را داشتم , یا Øتی یک سنجاق Ú©ÙˆÚ†Ú© – دیده ام Ú©Ù‡ چگونه یک Ù‚Ù�Ù„ را Ù…ÛŒ شود با سنجاق باز کرد – آنوقت Ù…ÛŒ توانستم این Ù‚Ù�Ù„ را Ú©Ù‡ هر Ù„Øظه بیشتر بر من Ù�شار Ù…ÛŒ آورد باز کنم.
اگر Ù…ÛŒ توانستم دندانهایم را به این گره لعنتی برسانم Ùˆ بازش کنم , Øتی ... Øتی یک شیء تیز هم ندارم Ú©Ù‡ اگر داشتم Ù…ÛŒ توانستم این گره را ببرم , اصلا ای کاش یک لوله باریک Ù�لزی داشتم .... آنوقت Ù…ÛŒ توانستم خودم را نجات دهم.
عرق کرده ام Ùˆ تنم Ù…ÛŒ لرزد.اØساس Ù…ÛŒ کنم بدنم خیس شده است. آب دهانم به سختی پایین Ù…ÛŒ رود Ú©Ù…ÛŒ گلویم Ù…ÛŒ سوزد... ای کاش همین Øالا یک صاعقه Ù…ÛŒ آمد Ù…ÛŒ خورد وسط این تیر. به آسمان نگاه Ù…ÛŒ کنم , صاÙ� صاÙ� است. اگر زلزله ای Ù…ÛŒ آمد , اگر Ù…ÛŒ آمد , چقدر خوب بود.
اما Øالا Ú©Ù‡ من این بالا هستم Ùˆ این طناب لعنتی دور گردنم گره خورده است Ùˆ دستبند آهنی هر Ù„Øطه بیشتر بر Ù…Ú† دستهایم Ù�شار Ù…ÛŒ آورد, Øالا , دیگر کاری از دست من ساخته نیست .
این پنج دقیقه ای را هم Ú©Ù‡ به من Ù�رصت داده بودند به اعمالم Ù�کر کنم Ùˆ دعا کنم , با این اÙ�کار بیهوده گذراندم – درست مثل همه زندگیم – Ùˆ Øالا باید منتظر باشم آن مامور از پله ها بالا بیاید Ùˆ زیر پایم را خالی کند...
Friday, August 30, 2002
ملاقات
دكتر با انگشت نقطه اي را نشان داد و گ�ت: « پدرتان!»
در گوشه ÙŠ ساختمان آسايشگاه Ø› در سايه ØŒ روي دو پا نشسته بود . پشتش به ما بود Ùˆ دستهايش را روي زمين مي كشيد. انگار دنبال چيزي مي گشت . از دور مثل يك Ø´Ø¨Ø Ø¨ÙˆØ¯. خيلي جلو نرÙ�تم .
دكتر گ�ت: « كار هر روزش است ؛ غذا كه مي خورد مي رود يك گوشه است�راغ مي كند و با دستش آنرا روي زمين پخش ميكند ؛ انگار دنبال چيزي مي گردد . پرستار ها هر ركاري مي كنند نمي توانند جلوي او را بگيرند. �رار مي كند.»
نخواستم صورتش را ببينم ØŒ ديدن او بعد از اين همه سال هيچ اØساسي در من ايجاد نكرد . دوستش نداشتم ØŒ هيچوقت ØŒ ولي Øالا از او متنÙ�ر هم نبودم . Øتي درد كتكها يش ØŒ Ù�Øشهاي هر شبش را - آنوقت كه با مادرم زندگي مي كرد - آن Ù†Ù�رت Ùˆ كينه را كه تا همين Ù„Øظه پيش با من بود همه را Ù�راموش كردم.
« پير مرد بيچاره! » گمانم دكتر اين را گ�ت ، شايد هم من . سيگار را كه لاي انگشتانم گر�ته بودم روي زمين انداختم و با پايم خاموش كردم. به دكتر گ�تم « من مي روم ، راه را بلدم ...» و از همان راهي كه آمده بوديم ؛ برگشتم.
Sunday, August 25, 2002
خط س�يد
صداي ÙˆØشتناك همه را به آنجا كشاند Ø› نردبان سر خورده بود Ùˆ كارگر از پشت زمين Øورده بود؛ استخوان سرش خرد شده بود . خون Ù�وران مي كرد Ùˆ بيرون مي ريخت Ùˆ با رنگ ريخته شده روي زمين مخلوط مي شد، در يك آن Øوضچه اي از خون Ùˆ رنگ سÙ�يد زير تن چاق Ùˆ درشتش جمع شد . Ù�رصت ناله كردن هم پيدا نكرد Ø› قلم مو هنوز در دستش بود ØŒ چشمهايش هنوز باز بود Ø› مثل برق گرÙ�ته ها ØŒ دستانش تكاني خورد Ùˆ مرد. بي آنكه ناله اي كند Ø› چشمهاي بازش به نقطه اي زير سقÙ� خيره مانده بود به خط كوتاه سÙ�يد رنگي كه هنگام اÙ�تادنش اثر قلم مو بر روي سقÙ� بجا گذاشته بود...
Saturday, August 24, 2002
مي ني ماليسم و ديگر قضايا
1 - ديگر امروز ميني ماليسم در بيشتر عرصه هاي هنري وارد شده است. ابتدا از ادبيات پا گرÙ�ت اما كم كم به موسيقي ØŒ معماري Ùˆ تئاتر نيز راه پيدا كرد. ميني ماليسم بطور خلاصه يعني ارائه اثر با موجز ترين شكل ممكن Ùˆ بدون هيج گونه زوائدي. شعار اصلي ميني ماليستها اين است:‌«كم هم زياد است»« Less Is More» Ùˆ خود اين نشان دهنده چيزي است كه ميني ماليستها در پي آن هستند. داستانهاي ميني مال داستانهايي هستند با Øجم كم ØŒ اگر Ú†Ù‡ عملا نمي توان Øدي مشخص براي اين Øجم در نظر گرÙ�ت اما ويژگي هاي ديگري نيز در آنها هست كه آنها را از ديگر گونه ها متمايز مي كند: Ø·Ø±Ø Ø¯Ø§Ø³ØªØ§Ù†ÙŠ ساده Ùˆ سرراست، كم بودن تعداد شخصيتها كه Ù�ضاي كم داستان اجازه شخصيت پردازي را نمي دهد Ùˆ پرهيز از زوائد. اين نوع داستانها با Ø·Ø±Ø Ùˆ لطيÙ�Ù‡ Ù�رق دارند Ø› لطيÙ�Ù‡ ها هم اگر Ú†Ù‡ Øجم بسيار كمي دارند اما در تعريÙ� ما از داستان ميني مال نمي گنجند زيرا لطيÙ�Ù‡ ها اولا Ù�قط به منظور خنده ساخته شده اند Ùˆ ثانيا وقوع آنها بسيار بعيد است Øتي Ù…Øتمل ترين لطيÙ�Ù‡ ها... نويسندگان زيادي در اين گونه ادبي داستان نوشته اند مانند ولÙ�گانگ بورشرت.
در ايران هم اين نوع داستانها سابقه دارند، Øكايات كوتاه گلستان سعدي Ùˆ ديگر نويسندگان ايراني مي توانند نوعي داستان ميني مال به Øساب بيايند.
سيد ابراهيم نبوي هم نوع خاصي از آنها را در كتاب « قصه كوتوله ها و دراز ها » آورده.
2 - يك نويسنده مبتكر خارجي بنام بوبن ، نوع خاصي داستان كوتاه را ابداع كرده كه تعداد كلمات آنها تواني از عدد 2 است مثلا 2 كلمه ، 4 كلمه ، 16 و ... خود او آنها را داستانهاي بيتي نامگذاري كرده. « از ه�ته نامه چلچراغ»
3 - منهم تعدادي داستان نوشته ام كه بيشتر آنها تجربه است Ùˆ قلم اندازي براي رسيدن به يك نوع خاص Ùˆ زباني كه مد نظرم بوده ØŒ در تمام اينها تنها براي رسيدن به اين موارد سعي كرده ام Ùˆ نه چيز ديگر ØŒ بعضي از آنها بيتي هستند ØŒ اما سعي نكرده ام كه همه آنها اين طور باشند، چراكه به نظرم Ù…Øدود كردن داستان در هر شكلي Øتي در تعداد كلمات به اصل داستان ضربه مي زند. نخواسته ام كه سبك خاصي را در پيش بگيرم اگر داستانها به ميني ماليسم نزديك است Ù�قط براي اين است كه داستان در همان Øجم كم تمام مي شده Ùˆ من هيچ علاقه اي به Ù„Ù�اظي Ùˆ توصيÙ� هاي زائد Ùˆ بيجا نداشته ام ØŒ مي شود بيشتر آنها را گسترش داد اما لزومي وجود ندارد به نظرمن در همين شكلي كه هستند كامل هستند. از طرÙ� ديگر داستانهاي ميني مال با زندگي پر سرعت امروزي بيشتر تناسب دارند تا رمانهاي بزرگ چند جلدي ØŒ اگر Ú†Ù‡ كمي Øجم داستان نبايد اين اشتباه را ايجاد كند كه اين داستانها عمق ندارند...
Tuesday, August 06, 2002
زندگي ، طبيعت ، عشق
« ماجرا هميشه به همين شكل به پايان مي رسيد زه اوزوكو (Ze Oroco) لبخند مي زد ، چون از �كرش مي گذشت كه زندگي خيلي
زيباست...»
اولين جمله رمان «روزينيا ØŒ قايق من»‌اثر «ژوزه مائورور دÙ� واسكونسلوس» Ø› آنقدر گيرايي داشت كه بنشينم Ùˆ در عرض دو شب تمام آنرا بخوانم.راستش كتاب مدتها بود كه در بين كتابهايم مانده بود Ùˆ Ù�راموشش كرده بودم ØŒ اوايل به نظرم كتاب خوبي نمي آمد اما وقتي اينبار آنرا خواندم به اشتباهم پي بردم. خوب از آن موقع كه اولين بار كتاب را خواندم Ùˆ خوشم نيامد تا Øالا Øدود هشت سال مي گذرد Ùˆ در اين هشت سال خيلي چيزها تغيير كرده است Ùˆ طبيعي است كه پرسشهاي اساسي Ù�رد Ùˆ ديد او نسبت به زندگي با گذر زمان تغيير مي كند Ùˆ كاملتر مي شود Ùˆ اين بود كه اينبار اينقدر كتاب برايم جالب بود. راستش اÙ�سون Ùˆ سØر كتاب من را گرÙ�ت Ùˆ آنقدر ترجمه « قاسم صنعوي» زيبا Ùˆ جذاب Ùˆ شاعرانه بود كه لذت بردم.كتاب خيلي وقت پيش چاپ شده، در سال 69 Ùˆ در نگاه اول شايد كتابي براي نوجوانها به نظر بيايد ØŒ اما Øقيقت اين است كه انديشه Ùˆ تÙ�كر موجود در پس وقايع داستان بسيار Ù�راتر از اينها است. من شخصا به ادبيات آمريكاي لاتين خيلي علاقه دارم ØŒ آمريكاي لاتين نويسندگان بزرگ Ùˆ سرشناسي دارد ØŒ بر خلاÙ� عقب ماندگي كشور هايش ØŒ مانند ماركز ØŒ خورخه لوئيس بورخس Ùˆ ... كه چهره هاي Ù…Ø·Ø±Ø Ø§Ø¯Ø¨ÙŠØ§Øª آمريكاي لاتين Ùˆ ادبيات جهان هستند. بعلاوه در آنجا نوعي عرÙ�ان Ùˆ ديد عرÙ�اني در نوشته هاي بعضي نويسندگان ديده مي شود كه از عرÙ�ان سرخپوستي سرچشمه مي گيرد مانند همين كتاب « روزينيا ...» .
رمان «روزينيا....» در واقع به يك مثلث زندگي ØŒ طبيعت Ùˆ عشق مي پردازد. رابطه انسان را با آن نشان مي دهد Ùˆ چيزي كه من به آن اعتقاد دارم را: لزوم بازگشت به طبيعت براي رهايي از بØران زندگي مدرن.
زه اوروكو پيرمرد قهرمان داستان ØŒ سÙ�يد پوستي است كه از شهر Ùˆ دنياي متمدن بريده است Ùˆ بدون آنكه داستان دليلش را Ù�اش كند به ميان منطقه اي دور اÙ�تاده در ناØيه اي بنام سرتائو كه سرخپوست نشين است آمده Ùˆ در بين آنها زندگي آرامي را مي گذراند. كار او سÙ�ر مدام با قايقش روي رود ناآرام است . زه اوروكو به آن درجه از يكي شدن با طبيعت رسيده است كه زبان درختها را مي Ù�همد. قايقش كه روزينيا نام دارد ØŒ توسط سرخپوستي ساخته شده Ùˆ زه اوروكو آنرا از مرد سرخپوست خريده Ùˆ قايق مدام براي زه اوروكو Øوادثي را كه در رودخانه اتÙ�اق مي اÙ�تد تعريÙ� مي كند Ùˆ از آينده خبر مي دهد Ùˆ همين همزباني با قايق Ùˆ درختان باعث شده تا ساكنان ساده دل آن منطقه از زه اوروكو اÙ�سانه ها بسازند.داستانهايي كه قايق براي زه اوروكو از درختها تعريÙ� مي كند سرشار از زيبايي Ùˆ لطاÙ�ت است Ùˆ بسيار شاعرانه. طوري كه انسان آرزو مي كند ايكاش زبان درختها را مي Ù�هميد تا چنين داستانهايي را از زبان آنها بشنود. قايق برايش از زيبايي ها Ùˆ بي رØمي هاي طبيعت مي گويد از اوروپيانگا(urupianga) خداي جنگل كه خداي Øيوانات است Ùˆ خيلي زيباست Ùˆ Ù�صل بهار ØŒ سرسبزي را به درختان ميدهد Ùˆ از كالامانتا(Calamanta) خداي درختان كه خدايي گياهي است Ùˆ خيلي آرام است Ùˆ به درختان صبر Ùˆ بردباري ميدهد. صبر براي اينكه آرام زندگي كنند Ùˆ بي اعتنا در انتظار آينده بمانند Ùˆ از بيرØمي هاي طبيعت مي گويد وقتي كه طوÙ�ان مي شود Ùˆ همه چيز از جا كنده مي شود ولي در نهايت همه اينها با هم زيبا Ùˆ دوست داشتني جلوه مي كنند.
همه چيز با ورود دكتر سÙ�يد پوست بهم مي خورد دكتر كه معتقد است زه اوروكو بايد ديوانه باشد Øتي با ديده معجزه صØبت كردن قايق هم راضي نمي شود Ùˆ زه اوروكو را به تيمارستان مي Ù�رستد. سه سال زندگي سخت همراه با شوكهاي الكتريكي Ùˆ آمپول Ùˆ درد Ùˆ رنج باعث مي شود تا زه اوروكو بÙ�همد كه «درخت ØŒ درخت است Ùˆ قايق ØرÙ� نمي زند»‌ تازه در بخش هاي مربوط به تيمارستان است كه دوباره با زندگي متمدن روبرو مي شويم .زندگي كه همانطور كه انتظار مي رود خشك Ùˆ بي Ø±ÙˆØ Ø§Ø³Øª Ùˆ همين زه اوروكو را كه ميداند كه ديوانه نيست، ديوانه مي كند. بعد از سه سال او كه ديگر عاقل شده به شهري Ù�رستاده مي شود Ùˆ پيشخدمتي مي كند ØŒ اما مرد خيري به او پول كاÙ�ÙŠ ميدهد تا دوباره به سرتائو برگردد. زه اوروكو به سراغ روزينيا كه Øالا پير Ùˆ پوسيده شده مي رود با اطمينان به اينكه «درخت ØŒ درخت است Ùˆ قايق ØرÙ� نميزند» Ùˆ از اينكه ديگر نجواي درختان را نمي شنود خوشØال است اما ناگهان روزينيا دوباره با اوØرÙ� مي زند Ùˆ زه اوروكو Ù�كر ميكند دوباره ديوانه شده ØŒ در نهايت به قولي كه به روزينيا داده عمل مي كند Ùˆ طبق خواهش خود روزينيا ØŒ او را مي سوزاند. وداع روزينيا Ùˆ دعايي كه در آخرين Ù„Øظات مي خواند ØŒ خيلي زيباست. زه اوروكو كه Øالا يار Ùˆ همدمش را از دست داده تصميم مي گيرد تا آخر عمر بدور برزيل سÙ�ر كند Ùˆ به دنبال اسب سÙ�يد جواني مي گردد Ùˆ اسبي را پيدا مي كند كه هيچكس نتوانسته رامش كند ØŒ اما به Ù…Øض اينكه زه اوروكو بر آن سوار مي شود مطيع Ùˆ رام مي شود كمي كه از سرتائو دور مي شود زه اوروكو در كمال تعجب مي شنود كه اسب با او ØرÙ� مي زند Ùˆ زه اوروكو نيز بطور متقابل نام اسب را روزينيا مي گذارد Ùˆ آخرين جمله داستان اين است « Ùˆ تو چنبن خواهي بود : روزينيا عشق من»
عشق زه اوروكو به طبيعت ØŒ باعث همزباني او با درختها Ùˆ Øيوانات است Ùˆ در نهايت همانند سالكي كه مدام طي طريق مي كند همراه با روزينيا اسب سÙ�يدش به سÙ�ر Ùˆ اØتمالا كشÙ� رازهاي طبيعت مي روند. اما نويسنده Øنبه تعادل را رعايت كرده Ùˆ ضمن توصيÙ� زيبايي ها ØŒ زشتي ها را هم توصيÙ� كرده .راستش من معتقد نيستم كه نويسنده براي پيام Ùˆ درس اخلاق است كه مي نويسد ØŒ اما آثار ناب هنري همواره با خود پيامي را انتقال ميدهند. نمي خواهم بگويم پيام ولي به اعتقاد من يكي از بزرگترين Ù…Ù�اهيمي كه داستان منتقل مي كند اين است كه به قول خود زه اوروكو ØŒ (هنگامي كه با دكتر مواجه مي شود):«در سرتائو رازهاي خيلي پيچيده تراز صØبت كردن با قايق وجود دارد» Ùˆ اساسا در طبيعت رازهاي پيچيده اي وجود دارند ØŒ بسيار پيچيده تر از همزباني با درختان Ùˆ Øيوانات. خود من زماني به اين ØرÙ�ها مي خنديدم درست مثل دكتر داستان ØŒ اما Øالا بر اثر مطالعه Ùˆ تÙ�كر زياد ؛مدتي است كه طور ديگري Ù�كر مي كنم بعدا سعي مي كنم در اين مورد چيزهاي بيشتري بنويسم، از عرÙ�ان ،زندگي Ùˆ طبيعت Ùˆ راز آلبودگي آن...
Saturday, August 03, 2002
بازگشت ...
سه ماه است كه هيچ چيزي ننوشته ام ØŒ ديگر وب لاگ هم اهميتش را برايم از دست داده ØŒ مثل همه چيز هاي ديگر . به يك سÙ�ر طولاني رÙ�ته بودم Ùˆ وقتي برگشتم مي خواستم ديگر هيچ چيزي ننويسم ØŒ اما نتوانستم تØمل كنم ØŒ نمي توانم ننويسم ØŒ نوشتن آن ميل غريب آدمها را ØŒ ارضا مي كند اين است كه با هزار درد برگشته ام تا بنويسم ØŒ نمي دانم مي توانم ادامه بدهم يا نه... خيلي دلم مي خواهد به گوشه اي بروم كه هيچ بشري پايش به آن نرسيده ØŒ دورترين جاي ممكن جايي كه چشمم به هبچ آدمي نيÙ�تد ØŒ Øقيقت اين است : خسته ام...
اصلا دلم مي خواهد مثل لكه هاي سياهي كه پاكشان مي كنند ،تمام آثار وجود خودم را Ù…ØÙˆ كنم ØŒ انگار اصلا گرگ بياباني وجود نداشته ،همانطور كه Øالا هم تقريبا وجود ندارد ØŒ دلم مي خواهد همه را Ù�راموش كنم Ùˆ همه هم من را ØŒ انوقت راØت به گوشه بيابان دوري ØŒ وطن اصلي ام برگردم ØŒ راستش : خسته ام ...
خسته از تمام آنچه بر سر نسل ما آورده اند ØŒ از تمام Ù�ريبهايي كه ما را با آن Ù�ريÙ�ته اند ØŒ از تمام دروغهايي كه دل ما را به آن خوش كرده اند ØŒ از زندگي مجازي Ùˆ دروغيني كه در آن دست Ùˆ پا مي زنيم ØŒ Ùˆ باز با همه اينها مثل Øيوانهاي ساكت Ùˆ سر بزيري كه تمناي شلاق Ùˆ آزار اربابشان را دارند ØŒ در كنج عزلت خود Ù�رو رÙ�ته ايم ØŒ خيلي ها Ù�ريب خورده ØŒ به زندگي مجازي شان دل خوش كرده اند ØŒ ممكن است انسان دلش را Ù�ريب بدهد ولي با عقل Ú†Ù‡ مي شود كرد؟ راستش ديگر نمي توانم با اينها كنار بيايم ØŒ دلم مي خواهد بروم روي تپه بلندي Ùˆ مثل گرگها بر سر آنها كه مارا به اين روز انداخته اند Ù�رياد بزنم : از شما متنÙ�رم ØŒ متنÙ�رم ØŒ متنÙ�رم ØŒ متنÙ�ر... آنقدر كه صدايم در همه جا پخش شود ØŒ شايد تن كسي را بلرزاند.
از اين جهالت نهادينه شده ØŒ تØقير Ùˆ تØميق مردم ØŒ نمايشهاي خياباني مسخره Ùˆ اين رÙ�تارهاي Øيواني با انسانهاي رنج كشيده خسته ام ولي صداي Ù�رياد من كوتاه است ... اينها را براي هيچ كس بجز خودم نمي نويسم ØŒ مي شود نخوانده Ùˆ ننوشته Ù�رضشان كرد، مثل خيلي ØرÙ�ها كه در سينه هست ولي بيرون نمي آيد.
Saturday, May 04, 2002
امروز 14 ارديبهشت است، يك روز بهاري زيبا كه با باران زيبا تر شده. منهم جلوي اتاقم كه پنجره اش رو به پارك باز مي شود نشسته ام و به درختها كه زير باران خيس و زيباتر شده اند نگاه مي كنم و به آن گنجشك زيبايي كه مست از بوي باران روي شاخه درختي نشسته و دارد آواز مي خواند و شاخه هم انگار با وزش باد و آهنگ خواندن پرنده مي رقصد.
منهم بعد از مدتها Ù�رصت كرده ام مطالبي در وب لاگ بنويسم . راستش اين روزها اصلا Øوصله نوشتن ندارم ØŒ بيشتر مي خوانم . نوشتن Ù�كر كردن مي خواهد Ùˆ زمان كه من نه وقتش را دارم Ùˆ نه Øوصله Ù�كر كردن را اين است كه بيشتر روزها از خير نوشتن مي گذرم Ùˆ عطش خودم را با سرزدن به وب لاگي يا خواندن شعري Ùˆ تورق كتابي Ù�رو مي نشانم.خسته ام Ùˆ اين خستگي را زيبايي Ù„Øظاتي مثل Ù„Øظه هاي بارانيÙ� امروز قابل تØمل تر مي كند. اين است كه امروز سركار نرÙ�ته ام ØŒ راØت كنار پنجره نشسته ام Ùˆ هم Ù�كر مي كنم Ùˆ هم مي نويسم Ùˆ هم موسيقي گوش مي كنم Ùˆ به اين Ù�كر مي كنم كه زندگي اگر Ú†Ù‡ براي Ù„Øظاتي هم ØŒ مي تواند شيرين باشد. بگذريم كه اغلب نيست!
داشتم ترانه بارون را گوش مي كردم از آلبوم «شب ØŒ سكوت كوير»، ما گرگهاي بيابان عاشق كوير Ùˆ سكوت شبهاي آن هستيم ،شبهايي كه دل آسمان پر از نقطه هاي نوراني است Ùˆ سرشار از زيبايي. آلبوم شب سكوت كوير از آلبومهاي خاصي است كه شجريان اجرا كرده ØŒ موسيقيهاي Ù…Øلي خراسان كه با سازهاي غيربومي آن ناØيه اجرا شده است . آهنگ بارون آنرا كه به نظرم بهترين آهنگ آلبوم است اين است ( با لهجه Ù…Øلي ):
ببار اي بارون ببار،
با دلـ�م گريه كن خون ببار
بدر شباي تيره چون زل� يار
بهر ليلي چو مجنون ببار
اي بارون
دلا خون شو و خون ببار
بر كوه و دشت و هامون ببار
به سرخي لباي سرخ يار
بياد عاشقاي اين ديار
بياد عاشقاي بي مزار
اي بارون
ببار اي ابر بهار
با دلـ�م به هواي زل� يار
داد و بيداد از اين روز گار
ماه رو دادن به شبهاي تار
اي بارون
----------------------
بعد از مدتها Ù�رصت كردم Øكايت را بطور كامل ترجمه كنم. كه در نوشته قبل مي بينيد.
ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ú¯Ø±Ú¯ بيابان : لطÙ�ا اول مقدمه Ùˆ بعد قسمت اول را بخوانيد.
يك غول بي شاخ Ùˆ دم هم كم كم در بيشه اول پيدايش شد ودر يك گوشه از آن بيشه شروع كرد به پيشرÙ�ت Ùˆ ترقيات مختلÙ�Ù‡. روباههاي بيشه اول Ùˆ آن غول بي شاخ Ùˆ دم كه Ù�هميده بودند در ولايت مورد نظر ما يك گوهر هاي شب چراغي هست ØŒ دست به يكي كردند Ùˆ يك شير پير را آوردند كردند Øاكم ولايت «خوشبخت آبادي» Ùˆ به شيره Ú¯Ù�تند تو Øكومتت را بكن بگذار ما هم كارمان را بكنيم. Ùˆ مشغول شدند به بردن گوهرهاي شب چراغ. شير هم شروع كرد تا آنجا كه توانست پدر Øيوانات بيچاره ولايت را در آورد اين شد كه يك سري از آنها كه كم كم داشتند تكامل پيدا مي كردند آمدند ديدند اي داد! همه ثروتهايشان را دارند به غارت مي برند Ú¯Ù�تند بايد اين شير پير را بيرون كنيم. در همين بين ØŒ عده اي از Øيوانات با سوابق مشخص(!) كه ظاهرشان نه به Øيوان مي خورد نه به آدمي زاد با ØرÙ�هاي خود آمدند Øيوانات ولايت را هدايت كردند:« آخر اي Øيوانات بيچاره تا كي ميخواهيد اين شير پير Ùˆ آن روباهها بيايند گوهر هاي شما را ببرند ØŒ اين گوهر ها مال شماست ØŒ بايد اينها را بدهند به خود شما ØŒ اصلا اگر ما بشويم Øاكم شما ØŒ اينجا بهشت مي شود، شما از زير يوغ اين استعمارگران بيرون مي آييد. سعادت دنيا Ùˆ آخرت شما اين است كه ما Øاكم شما باشيم. اگر ما بياييم تو دهن اين شير پير مي زنيم ØŒ پدر همه اينها را در مي آوريم ØŒ ما Øامي شما سم برهنه ها هستيم. يك تار پشم شما Øيوانات به صدتا كاخ آن شير Ùˆ هم دستهايش مي ارزد. اين شير را بيرون كنيد... » Øيوانات بيچاره هم كه هدايت شده بوند آمدند در خيابانها Ùˆ عليه آن شير پير شعار دادند. شير سگهايش را به جان Øيوانات انداخت.روباهها كه ديدند گندش دارد در مي آيد Ùˆ دستشان رو شده رÙ�تند پيش غول Ùˆ به غول بي شاخ Ùˆ دم Ú¯Ù�تند :« اين طوري نمي شود ØŒ دستمان رو شده ØŒ اين شير را بايد برداريم.» غوله هم Ú¯Ù�ت :« منهم همين Ù�كرو كردم ولي كيو جاش بذاريم» اينجا بود كه روباهها خنديدند Ùˆ Ú¯Ù�تند:« اينش با ما، اگه علي ساربونه مي دونه شترشو كجا بخوابونه » { ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ù…ØªØ±Ø¬Ù…:البته در اصل Øكايت اينجا يك ضرب المثل گرگي است ولي من معادل اونرو كه در بين آدمها رايج است آوردم} اين شد كه به شير خيلي Ù…Øترمانه Ú¯Ù�تند لطÙ�ا از ولايت برو بيرون والا ... شير بيچاره هم دمش را روي كولش گذاشت Ùˆ رÙ�ت Ùˆ مرد. البته قبل از رÙ�تن بيشتر ثروت Øيوانات بيچاره را براي خودش Ùˆ خوانواده اش برده بود. Ù�وري بدون اينكه اينبار دست روباهها رو شود، آن Øيوانات با سوابق مشخص آمدند شدند Øاكم ولايت .هيچكس هم بويي نبرد.Øيوانات اين پيروزي بزرگ را جشن گرÙ�تند Ùˆ به اميد آنكه ولايتشان بهشت شود ØŒ قند توي دلشان آب مي شد Ùˆ شادي مي كردند. اما آنهايي كه از قضيه بو برده بودند يا ترسيده بودند عطاي اين بهشت عنبر سرشت را به لقايش بخشيدند Ùˆ اسبابشان را روي كولشان گذاشتند Ùˆ از ولايت رÙ�تند.
اما بشنويد از آن Øيوانات با سوابق مشخص كه Øالا Øاكم شده بودند.هر كسي را كه بخودش جرات مي داد ترديد كند كه اينها جانشين خدا روي زمين هستند را نقره داغ كردند. كلك هر Ú†ÙŠ موجود دگرانديش Ùˆ روشنÙ�كر بود را كندند. هر كسي كه ØرÙ�ÙŠ بر عليه آنها زد را دار زدند.به خودي ها هم رØÙ… نكردند. هر كس از خودشان كه ديدند دارد دم در مي آورد را كشتند. خلاصه كشتند Ùˆ دار زدند Ùˆ اعدام كردند تا همه Øيوانات پي بردند كه واقعا جانشينان خدا هستند Ùˆ ديگر هيچكس جرات ترديد نداشت Ùˆ اصلا كسي نمي توانست نطق بكشد... Øيوانات Øاكم ØŒ خوشØال از اينكه همه هدايت شده اند بادي به غبغب انداخته تصميم گرÙ�تند اين انقلاب خود را صادر كنند Ùˆ ديگران را هم از يوغ ستم ستمگران رها كنند . روباه Ùˆ غول كه ديدند اينبار رودست خورده اند بين آن ولايت Ùˆ ولايت همجوار يك جنگ راه انداختند. اما Øاكمان ØŒ مردم را كه كله شان داغ بود براي از بين بردن ريشه ظلم Ùˆ Ù�ساد به جنگ Ù�رستادند وخودشان نشستند Ùˆ تماشا كردند. Øيوانات خوشبخت آبادي كه جنگيدن را بلد نبودند ØŒ ابتدا كشته شدند ØŒ بعد كم كم آنقدر كشته دادند تا Ù�هميدند چطور بايد جنگيد. Øاكمان كه از اينكه Øيواناتشان جنگيدن را ياد گرÙ�ته اند سرمست بودند مدام آنها را به جلوي دشمن Ù�رستادند Ùˆ به آنها بهشت موعود را وعده دادند Ùˆ Øيوانات هم از ذوق بهشت در دل خاك دشمن پيشروي كردند Ùˆ آنقدر كشته شدند Ùˆ بيهوده جنگيدند كه Øاكمان چشمشان باز شد Ùˆ ØµÙ„Ø Ø±Ø§ همانند جام زهري پذيرÙ�تند.
اين قضيه سالها طول كشيد در طي اين سالها هنوز گوهرهاي شب چراغ از زير زمين بيرون مي آمدو به ولايات ديگر Ù�روخته مي شد. كم كم Øيوانات كه از شر جنگ خلاص شده بودند Ùˆ از بØرانها Ù�ارغ شده بودند Ù�رصت نگاه كردن به خودشان Ùˆ اطراÙ�شان را ياÙ�تند Ùˆ متوجه شدند يك تغييراتي صورت گرÙ�ته Ùˆ آنها تكامل تدريجي ياÙ�ته اند . چشم كه باز كردند ديدند بيشترشان شكل گوسÙ�ندهايي هستند كه كم Ùˆ بيش در ولايات ديگر بيشه سوم ياÙ�ت مي شود. اما هر Ú†Ù‡ به Øاكمانشان نگاه كردند آنها را نشناختند بيشتر به ÙƒÙ�تارها مي ماندند . هر Ú†Ù‡ Ù�كر كردند چطور اين اتÙ�اق اÙ�تاده سر در نياوردند . Øالا كه گوسÙ�ندهاي ولايت خوشبخت آبادي پي برده بودند كه آنها هم رودست خورده اند ØŒ Ù�هميده بودند كه جانشينان خدا Øالا شبيه ÙƒÙ�تار ها هستند اينبار از ترس آنها جرات Ù�كر كردن Ùˆ ØرÙ� زدن نداشتند. ÙƒÙ�تارها از اينكه مي ديدند گوسÙ�ند هاي زير دستشان اينقدر مطيع Ùˆ رام هستند بخود مي باليدند ØŒ كه چنين موجودات رامي را هدايت مي كنند.گاهي هم شدت Ù�رمان بري گوسÙ�ندها باعث Øيرتشان مي شد. تا توانسته بودند به گوسÙ�ندها Øالي كرده بودند كه دشمنشان آن غول بي شاخ Ùˆ دم است. Ùˆ از هر Ù�رصتي استÙ�اده مي كردند Ùˆ گوسÙ�ند ها را جمع مي كردند تا بر عليه غول شعار بدهند. Øيوانات بيچاره كه كار هميشگيشان بود باور كرده بودند كه با اين كار مشت Ù…Øكمي بر دهان غول مي زنند Ùˆ سالها اين ادامه داشت . { ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ù…ØªØ±Ø¬Ù…â€Œ: براي من عجيب است كه چطور اين Øيوانات اصلا به اين مطلب Ù�كر نكرده بودند كه اينقدر كه مشت به دهان غوله مي زنند بعد از اينهمه سال بايد دهانش خرد Ùˆ خمير شده باشد. } اما غوله هم تا توانست ولايات ديگر را با ولايت مورد نظر ما در انداخت Ùˆ برعليه آن كارشكني نمود. Ùˆ آنقدر Ù�شار وارد كرد كه گوسÙ�ندها نه قلبشان آرزو مي كردند دوباره به گذشته برگردند. سالها بهمين ترتيب گذشت Ùˆ كم كم بعضي از گوسÙ�ندها چشم باز كردند ديدند اي دل غاÙ�Ù„ ولايات ديگر به كجاها رسيده اند Ùˆ Ú†Ù‡ پيشرÙ�تها كه نكرده اند Ùˆ آنها هنوز اندر خم يك كوچه اند. ديدند كه بهشتي كه به آنها وعده داده شده چقدر ويران است. ديدند كه آنهمه وعده كه براي آن با شير پير مبارزه كرده اند يك خبالات موهوم بوده است. Ù�رهنگ Ùˆ انديشه Ùˆ اقتصاد Ùˆ دين Ùˆ هويت ملي شان رو به نابودي است. ولايات ديگر آنها را به چشم ديگر نگاه مي كنند. ديدند كه ديگر گوسÙ�ند ها كه هنوز عقلشان نمي رسد با Ú†Ù‡ Ù�لاكتي زندگي مي كنند Ùˆ Øاكمان آنها را به Ú†Ù‡ كارها كه وا نمي دارند Ùˆ اØتمالا در ته قلب به اين گوسÙ�ند هاي بينوا مي خندند.
Øاكمان هم كه كم كم باورشان شده بود كه انقلاب را آنها به پا كرده اند Ùˆ اصلا اگر آنها نبودند كه اين گوسÙ�ندهاي نادان عقلشان به اين چيزها قد نمي داد كه بر عليه شير قيام كنند، از اين گذشته آنقدر به گوش Øيوانات بدبخت خوانده بودند كه تنها جانشين خدا آنها هستند كه خودشان هم باورشان شد Ùˆ هر كس كه در اين شك Ùˆ شبهه اي داشت معمولا در يك مكانهاي خاصي با يك سري وسايل ارشاد مي شد.
اما تكامل تدريجي هنوز ادامه داشت. Øاكمان ديگر كاملا به ÙƒÙ�تارها يي تبديل شده بودند. اما عده اي از گوسÙ�ند ها كه عقلشان مي رسيد Ùˆ Øقيقت را در ياÙ�ته بودند اگر سالم مي ماندند به انسانهايي تبديل مي شدند كه اÙ�سرده Ùˆ دلخسته بودند Ùˆ باقي Øيوانات همچنان در خودشان غرق بودند Ùˆ سر بر نمي داشتند تا به اطراÙ� نگاه كنند اما ته قلبشان آرزوي رهايي مي كردند.
ابيات:
هم مرگ بر جهان شما نيز بگذرد
هم رونق زمان شما نيز بگذرد
وين بوم Ù…Øنت از پي آن تا كند خراب
بر دولت آشيان شما نيز بگذرد
اي تيغتان چو نيزه براي ستم دراز
اين تيزي سنان شما نيز بگذرد
چون داد عادلان به جهان در بقا نكرد
بيداد ظالمان شما نيز بگذرد
در مملكت چو غرش شيران گذشت و ر�ت
اين عوعو سگان شما نيز بگذرد
بر تير جورتان ز تØمل سپر كنيم
تا سختي كمان شما نيز بگذرد.(1)
گوهر شب چراغ همچنان از دل زمين بيرون مي آمد و ثروتهاي اهالي ولايت همچنان غارت مي شد و اين قضيه ادامه داشت تا...
ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ù…ØªØ±Ø¬Ù…: از اينجا به بعد داستان اصلا خوانا نيست اصلا نمي توان آنرا خواند بخشي از آن به خط ديگري نوشته شده Ùˆ بخش ديگر به گمانم عمداً مخدوش شده است.
ما از اين داستان نتيجه مي گيريم .... اوه راستي صØبتهاي نويسنده را كه در سه نوشته قبل آورده بودم يادم رÙ�ته بود... هيچ نتيجه اي نمي گيريم...
------------------------
1 - شعر از سي� الدين �رغاني شاعر قرن ه�ت
Monday, April 22, 2002
دوست خوبم Øميد در بخش نظرات ØŒ نظر خود را راجع به مطلبي كه در مورد جنگ نوشته بودم ØŒ آورده است. دوستان ديگر هم در آنمورد نظرات خود را Ú¯Ù�ته بودند. Ùˆ من در تاييد آنهاست كه اين مطلب را مي نويسم.
راستش ما امروز در دنياي مدرن اسير يك غول بزرگ هستيم بنام تبليغات . اطراÙ� ما را انواع Ùˆ اقسام رسانه ها از راديو Ùˆ تلويزيون Ùˆ اينترنت تا ماهواره Ùˆ ... پر كرده اند. هر يك از آنها اÙ�كار Ùˆ عقايد Ùˆ ØرÙ�هايشان را در بلندگوهاي تبليغاتي خود در گوش ما Ù�رو مي كنند. Øجم عظيمي از برنامه هاي تلويزيون را اين تبليغات تشكيل مي دهند : از تبليغ Ù¾Ù�Ùƒ Ùˆ چس Ù�يل تا تبليغ مرام Ùˆ مسلك اعتقادي . Ùˆ در اين ميان ما مدام تØت Øملات تبليغاتي اين گروه Ùˆ آن گروه قرار مي گيريم. تبليغات زندگي ما را زير Ùˆ رو كرده اند. هريك از ما بنا به سليقه به يك طرÙ� متمايل مي شويم Ùˆ طبيعتا كه هر يك از بوق هاي تبليغاتي Ù�قط خود را به ØÙ‚ مي دانند Ùˆ بس . بقيه را مي كوبند Ùˆ ما در اين جنگ تبليغاتي اگر قرباني نباشيم ØŒ Øيران هستيم.
نتيجه اش؟ خوب ØŒ مشخص است: دروغهاي بزرگي كه در گوش ما Ù�رو كرده اند ØŒ دروغهاي بزرگي از قبيل Øقوق بشر ØŒ عدالت ØŒ آزادي ØŒ انسان ØŒ Ùˆ ... كاÙ�ÙŠ است كه به تلويزيون خودمان نگاه كنيم كه مدام اين Ù�كر را به ما تزريق مي كنند كه آمريكا چنين Ùˆ چنان است ØŒ بعد رسانه هاي آمريكا بر عليه ما كه ايران چنين است Ùˆ چنان.
Øقيقت كدام است؟ Øقيقت غالب طرÙ�ÙŠ است كه قدرت Ùˆ Ù†Ù�وذ تبليغاتي بيشتري داشته باشد . Ùˆ همانطور كه Ú¯Ù�تم ما در اين ميان قرباني هستيم. يا بايد دروغهاي بزرگي را كه به ما Ú¯Ù�ته اند باور كنيم يا مدام دنبال Øقيقت باشيم كه نتيجه اش Øيراني است در اين آشÙ�ته بازار...
جنگ امروز يك ابزار است. ابزاري براي پيشبردن اهداÙ� پليد Ùˆ غير پليد سياستمداران . ما خودمان هم جنگ را تجربه كرده ايم . ويراني را ديده ايم ØŒ آوارگي را ØŒ بد بختي را ØŒ گرسنگي Ùˆ Ù‚Øطي را - اما همه نديده اند ØŒ در همان زمان جنگ هم بودند كساني كه راØت زندگي مي كردند - همه اينها را ما تجربه كرده ايم Ùˆ بيهوده جنگيدن را هم ديده ايم.
ما خودمان هم در Øصار تبليغاتي داخلي اسير بوده ايم Ùˆ Ú†Ù‡ دروغها كه به گوشمان نخوانده اند ØŒ Ùˆ دروغهاي تبليغاتي كه بخاطر آنها انسانهاي بيگناهي كه تنها گناهشان اعتقادشان بود به ورطه هولناك مرگ Ù�رستاده شدند. دروغهايي از قبيل :« راه قدس از كربلا مي گذرد» جان هزاران انسان را كه اين را باور كرده بودند را گرÙ�ت(1). بايد اين Øقيقت تلخ را پذيرÙ�ت : « ما بيهوده جنگيديم .» Ù�قط بخاطر دروغ هايي كه به گوشمان خواندند.
اگر خوب �كر كنيم چنين دروغهايي كم نيستند ، تا بوده چنين �ريبهايي هم بوده است. آخر بايد وسيله اي باشد كه كارهاي پليد را توجيه كند. تبليغات يعني همان �ريب ...
كيست كه نداند امروز ØµÙ„Ø ÙŠÙƒ دروغ Ùˆ Ù�ريب است ØŒ همانطور كه آزادي يك دروغ بزرگ است ØŒ همانطور كه Øقوق بشر ØŒ آزادي بيان ØŒ عدالت ØŒ عدالت اجتماعي Ùˆ ... دروغ هستند . سياستمداران ما Ùˆ ديگر كشور ها دهانشان پر است از دروغ Ùˆ ما هنوز در Øصار هاي تبليغاتي اسير هستيم ...
اما يك اشتباهي هم كه دوستم - اØتمالا از روي سهو - مرتكب شده بود اين بود كه در پايان صØبتش نوشته بود « يا ØµÙ„Ø ÙŠØ§ نيچه» Ùˆ اØتمالا از نيچه Ù…Ù�هومي مانند جنگ را در ذهن داشته كه من Ù�كر مي كنم اين هم از بزرگترين دروغهاي تاريخ است كه بما Ú¯Ù�ته اند نيچه نه معادل جنگ است Ùˆ نه آنطور كه تبليغ مي شود Ù�اشيست Ùˆ بنيانگذار آن است . اگر مجالي بود در اين مورد صØبت خواهم كرد. اما همينقدر بگويم آنچه Ù�اشيستها در مورد او مي گويند بخاطر تبليغاتي است كه خواهرش در مورد او كرد Ùˆ نيچه با آن رابطه اي ندارد.
قسمت بعدي Øكايت شير شاه را هم بزودي آماده خواهم كرد.
----------------------------------------
1 -اما مگر سياستمداران ما توجهي هم كردند؟ بعد كه ديدند سياست خارجي Øكم ميكند كه با ديگر كشور ها تنش ردايي كنيم عراق شد كشور دوست Ùˆ همسايه ...
Thursday, April 11, 2002
نوشته : ر. پ.
ترجمه از: گ. ب.
...كليله به دمنه Ú¯Ù�ت مگر Øكايت آن ولايت غربت را كه مردمانش آن شيرپير را از سرزمين خود بيرون راندند تا براØتي بزيند نشنيده اي ØŸ دمنه Ú¯Ù�ت : آن Øكايت Ú†Ù‡ باشد؟ Ú¯Ù�ت:
يكي بود، يكي نبود. زير گنبد كبود غير از خدا هيچ كي نبود. البته هيچ كي كه دروغه Ø› صد هزار سال قبل از اينكه آدم Ùˆ Øوا به اين كره خاكي نزول اجلال نمايند Ùˆ اقدام به توليد مثل نموده ØŒ موجوداتي را پديد بياورند كه كره ارض را تدريجاً نابود كنند (البته نويسنده نوشته بود هزار سال قبل از خلقت آدم ØŒ ولي ما Ù…Øض Ù…Øكم كاري Ùˆ از جهت اطمينان در اين كه با صد من چسب رازي هم كسي نتواند اين Øكايت را به روزگار ما بچسباند نوشتيم صد هزار سال - Ù…) بله ØŒ صد هزار سال قبل از خلقت آدم در يك جاي خيلي خيلي دور سه تا بيشه سرسبز قرار داشت . در هر يك از اين بيشه ها Øيوانات Ùˆ جك Ùˆ جونور هاي گوناگوني زندگي مي كردند.
در بيشه اول Øيوانات متمدن تري زندگي مي كردند، ريشها را از ته مي تراشيدند ØŒ عطر Ùˆ ادكلن مي زدند ØŒ كراوات Ùˆ روژلب استعمال مي نودند، آنها كه سم داشتند ،سمهايشان را واكس ميزدند Ùˆ آنها كه پنجول داشتند ØŒ پنجه هاي خود را مانيكور مي كردند، مو ها را بيگودي مي پيچيدند Ùˆ روغن Ùˆ بريانتين Ùˆ واكس مو Ùˆ Ú˜Ù„ مي زدند Ùˆ از اين جور امور قبيØÙ‡(!) مرتكب مي شدند، خدا را هم بنده نبودند كه سرزمينشان آباد بود Ùˆ سرسبز Ùˆ از انواع Ùˆ اقسام تكنولوژي آن زمان از قبيل ماهواره Ùˆ بمب اتم Ùˆ غيره بهره مند بودند. ضمنا چرخه تكاملي تدريجي شان (1) هم تقريبا كامل شده بود Ùˆ كم Ùˆ بيش بصورت Øيوانهاي امروزي در آمده بودند. تقريبا بيشترشان روباه بودند Ùˆ تك Ùˆ توك Øيوانات ديگري مانند كروكوديل Ùˆ خرس هم در ميانشان ياÙ�ت مي شد.Øيوانات بيشه دوم هم كم از بيشه اول نداشتند .مدام كار مي كردند تا به اولي ها برسند.
اما بيشه سوم... وسيع بود Ùˆ پر جمعيت، اما جونورهايش بزØمت مي شود Ú¯Ù�ت كه زندگي مي كردند.Ù�ÙŠ الواقع با چيزي شبيه زندگي گول خورده بودند Ùˆ دلخوش بودند. در بيشه سوم ØŒ يك ولايتي بود به مساØت يك ميليون Ùˆ ششصد Ùˆ چهل Ùˆ هشتهزار Ùˆ صد Ùˆ نود Ùˆ پنج كيلومتر مربع ØŒ كه اسمش را «خوشبخت آبادي »گذاشته بودند. در اين ولايت Øيوانات خاصي زندگي مي كردند. اينها از آنجاييكه پاكي Ùˆ طهارت سرشان مي شد ØŒ Øيوانات بيشه اول Ùˆ دوم را پشم هم Øساب نمي كردند Ùˆ تØويلشان نمي گرÙ�تند Ùˆ باد در غبغب خود انداخته مي Ù�رمودند: «آنها با اينهمه علم بدون عمل به كجا مي خواهند برسند؟ به هر جا هم كه برسند ØŒ برسند ØŒ خدا با ماست. » وقتي Øيوانات بيشه اول قدم بر كره ماه گذاشتند Ùˆ Øيوانات بيشه هاي ديگر انگشت اعجاب بر دهان نهادند؛ بعضي از Øيوانات اين ولايت متÙ�كرانه سري تكان دادند Ùˆ Ú¯Ù�تند : «آنها اگر به عرش اعلي هم بروند كاÙ�ر Ùˆ بي دينند ØŒ Ù�قط مائيم كه بندگان خاص خداييم ØŒ تازه ما نماز مي خوانيم ØŒ اگر به كره ماه برويم رو به كدام قبله نماز بخوانيم؟هر Ú†Ù‡ باشد خدا با ماست »اينجا بود كه اهالي ولايت مورد نظر درياÙ�تند كه Ú†Ù‡ گناه عظيمي است پا نهادن بر كره ماه Ùˆ از علم Ùˆ درايت آن گروهي كه اين ØرÙ� بيان كرده بودند متØير گشته Ùˆ در دل خود به تيره بختي آن Øيوانات كاÙ�ر بيشه اول نيشخند مي نمودند.
« ادامه دارد...»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* برداشتي آزاد از «قضيه خر در چمن» از كتاب «وغ وغ ساهاب» نوشته صادق هدايت و مسعود �رزاد.
توضيØات مترجم:
-اين Øكايت هيچ ربطي به Ù�يلم شير شاه والت ديسني ندارد.
-هرگونه شباهت بين اسامي،آمار Ùˆ Ù…ØÙ„ ها كاملا تصادÙ�ÙŠ است.
- Øتما ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ù†ÙˆÙŠØ³Ù†Ø¯Ù‡ را در نوشته قبل بخوانبد.
Friday, April 05, 2002
بعد از چند روز مرخصي به سبب تعطيلات نوروزي ØŒ تصميم گرÙ�تم كه به وب لاگها سري بزنم . Øتما مي دانيد كه Ú†Ù‡ چيزهايي در آنها ديدم. تاسÙ� آور است كه خصلت ما - عدم تØمل يكديگر - به Ù…Øيط اينترنت هم كشيده شده است Ùˆ الخ.
اما صØبت امروز من چيز ديگري است:
ما گرگهاي بيابان هم براي خودمان ادبيات Ùˆ قصه Ùˆ داستان داريم. باورش براي شما مشكل است اما نويسنده كتاب « كليله Ùˆ دمنه» در اصل از اجداد ما گرگهاي بيابان بوده است كه يكنÙ�ر هندي آنرا از زبان ما به زبان سنسكريت ترجمه كرده است. ديشب داشتم اصل كتاب را مي خواندم كه از اجدادم به من به ارث رسيده است. ديدم اختلاÙ�هاي زيادي با نسخه ترجمه شده دارد Ùˆ از آنجائيكه همان ترجمه سنسكريت به Ù�ارسي ترجمه شده بنابراين اين اختلاÙ�ها در ترجمه Ù�ارسي كليله Ùˆ دمنه هم وجود دارد. مهمترين آنها اينكه «كليله» Ùˆ «دمنه» در اصل دو گرگ بيابان هستند كه با هم صØبت مي كنند نه دو شغال Ø› Ùˆ ديگر اينكه بعضي از Øكايتها را متاسÙ�انه مترجم -اØتمالا با قصد قبلي Ùˆ عمدي- ØØ°Ù� كرده است. اين Øكايتهاي ØØ°Ù� شده در نسخه اصلي كتاب كه به من به ارث رسيده وجود دارد. من تصميم دارم كه هر مدار از ين Øكايات ØØ°Ù� شده را كه بتوانم ØŒ ترجمه كنم.
ديشب كه اصل كتاب را مي خواندم Øكايتي توجه من را جلب كرد.نويسنده در اول Øكايت توضيØÙŠ نوشته بودكه ترجمه آن به اين صورت است:
اخطار نويسنده:
هركس بخواهد موضوع اين Øكايت را پيدا كند تعقيب مي شود. هر كس بخواهد نتيجه اخلاقي آنرا پيدا كند تبعيد مي شود. هر كس بخواهد Ù…ØÙ„ داستان را پيدا كند اعدام مي شود |
براي من جاي تعجب بود كه نويسنده اينقدر تهديدهاي شداد Ùˆ غلاظ كرده است Ø› كنجكاو شدم Ùˆ قصه را تا انتها خواندم . عنوان Øكايت را در بالاي همين متن مي بينيد. يزودي ترجمه آنرا در وب لاگ قرار مي دهم اما بايد بگويم كه اينكار چند روز طول خواهد كشيد. پس تا بعد...
Saturday, March 30, 2002
چند روز است كه مي خواهم براي سال نو چيزي بنويسم ØŒ اما هر Ú†Ù‡ Ù�كر مي كنم مي بينم ØرÙ�ÙŠ نيست كه پيش از من كسي آنرا بهتر از من Ù†Ú¯Ù�ته باشد، بهار براي بيشتر آدمها آغاز رويش Ùˆ نويد بخش زندگي است ØŒ اما براي يك گرگ بيابان ...
اين چند قطعه شعر از اخوان ثالث شاعر آزاده و سرور نااميدان كه از قضا تخلص «اميد» را براي خود برگزيده ؛ تقديم به همه انسانهاي دلتنگ:
چون درختي در صميم سرد و بي ابر� زمستاني
هر چه برگم بود و بارم بود،
هرچه از �رّ بلوغ� گرم تابستان و ميراث بهارم بود،
هر چه ياد و يادگارم بود،
ريخته است.
چون درختي در زمستانم ،
بي كه پندارد بهاري بود و خواهد بود.
ديگر اكنون هيچ مرغ پير يا كوري
در چنين عرياني انبوهم آيا لانه خواهد بست؟
ديگر آيا زخمه هاي هيچ پيرايش
بااميد روزهاي سبز آينده،
خواهدم اين سوي و آنسو خست؟
.
.
.
اي بهار همچنان تا جاودان در راه!
همچنان تا جاودان بر شهر ها و روستاهاي ديگر
بگذر،
هرگز و هرگز
بر بيابان غريب من
منگر و منگر.
سايه نمناك و سبزت هرچه از من دورتر ، خوشتر
بيم دارم كز نسيم ساØر ابريشمين تو،
تكمه سبزي برويد باز ، بر پيراهن خشك و كبود من.
همچنان بگذار
تا درود� دردناك� اًند�هان ماند سرود� من.
(از مجموعه «آخر شاهنامه»)
---------------------------
در پايان :
از همه دوستاني كه در Guest Book نطرات خود را نوشته اند تشكر ميكنم.